(foto © Linda Engelen)
Het is zondagavond half acht. Ik maak de balans van de week op. Niet op papier hoor (deze keer..), maar gewoon in mijn hoofd. (Maar ja, nu schrijf ik het alsnog op, dus toch weer zwart op wit, haha). Van mijn goede voornemens is slechts -naar schatting- een luttele 10% uitgevoerd en de schuldgevoelens stapelen zich op.
- Gesport? Nul keer.
- Op de fiets naar het werk? Nul keer.
- Gestudeerd? Wederom… nul keer.
- Wasjes gedraaid? Te weinig.
- In huis opgeruimd? Alleen het hoognodige. Maar dan ook echt. alleen. het hoognodige.
- De zolder uitgemest en van alles op marktplaats gezet? Nee hoor.
- Uit gegeten? Wel drie keer (pfff…).
Maandagochtend half zeven. De wekker gaat. Ik word langzaam wakker, sta er even bij stil dat ik dankbaar ben voor mijn lichaam (want dat had ik beloofd) en dan begint het alweer te malen in mijn hoofd. Yes, een nieuwe week, ik ga er weer voor! Vol goede moed! Moed die me na een uur meestal alweer in de schoenen zakt, want tja, history shows…
Leefregels
Somewhere along the way heb ik mezelf van alles opgelegd. Drie keer per week naar de sportschool is de norm geworden. Als het weerbericht me gunstig gezind is ga ik op de fiets naar het werk. Maximaal één keer per week een ongezonde(re) avondmaaltijd is geoorloofd. Uit eten is daarbij pertinent ongezond en telt dus als die ene keer.
Elke dag moet bovendien nuttig zijn. Dat betekent dus niet een hele dag in mijn pyjama Netflix kijken en alleen tussendoor opstaan om naar het toilet te gaan en drinken bij te vullen. Als ik één keer per maand zo’n dag heb, kan ik er niet echt van genieten. Ik had immers zoveel andere dingen kunnen doen van mijn to do lijst, die alleen maar langer lijkt te worden in plaats van korter.
En dan die efficiëntie. Geen wachttijd onbenut laten, continu bezig zijn en proberen alles zo min mogelijk tijd te laten kosten (zonder daarbij de kwaliteit uit het oog te verliezen, uiteraard). Is manlief weer eens aan’t treuzelen terwijl we al láng in de auto hadden moeten zitten naar die ene afspraak? Dan ga ik de vaatwasser leegruimen. (Terwijl ik hem ondertussen steeds aanspoor om op te schieten, want punctualiteit is een must.) Ben ik te vroeg klaar om naar het werk te gaan en is een half uur vóór aanvang arriveren toch teveel van ’t goeie? Dan vouw ik de was of ruim de woonkamer nog even op.
Dit zijn slechts een aantal van de regels die ik dagelijks in mijn hoofd probeer na te streven en waar ik van mezelf niet van mag afwijken. En ik weet uit ervaring dat ik niet de enige ben met zulke vaak onhaalbare doelen.
Schuldgevoelens en uitstelgedrag
Het nadeel van al die onrealistische leefregels is dat je gedoemd bent om te falen, iedere keer opnieuw. Als je dan aan het eind van de dag of de week terug kijkt, spreek je jezelf in je hoofd streng toe en neem je je voor het de komende dag of week absoluut beter te doen. Met als gevolg dat je vervuld van schuldgevoelens en negativiteit opnieuw begint en nog steeds niets gedaan krijgt. (Of krijg jij wel energie van een pesthumeur? Ik in elk geval niet.)
Bovendien wordt het steeds gemakkelijker om het wéér allemaal te laten verslonzen. Je bent immers toch al een mislukkeling (vind je zelf), dus dan kan die ene week er ook wel weer bij en doe je het vanaf vólgende week wel weer volgens plan. Deal! (U-hu.)
Zelfzorg of vermijding?
Heb je je weleens afgevraagd tegenover wie je je eigenlijk schuldig voelt? Wie geeft je het gevoel dat je faalt als je niet “alles uit het leven haalt”? En nog belangrijker; is wat jij jezelf hebt opgelegd eigenlijk wel “alles uit het leven halen”? Er even van uit gaande dat we slechts één leven hebben, is dat dan de moeite waard geweest als we onszelf continu voorbij hebben gerend maar wel allerlei doelen hebben gehaald (of juist niet; zie uitstelgedrag!)? Of is datzelfde leven de moeite waard geweest als we elke dag:
- een geluksmomentje hebben gehad
- een ander hebben laten lachen
- goed voor onszelf hebben gezorgd en naar ons lichaam hebben geluisterd
- minstens een half uurtje iets hebben gedaan wat ons blij maakt (lezen, muziek luisteren, fietsen, een taart bakken, noem maar op)
Dit betekent niet dat je op de lange termijn geen doelen kunt nastreven, integendeel! Heb je ambities of dromen en vormen die een rode draad in je bestaan? Dan is het alleen maar goed om ze na te jagen en er 100% voor te gaan! Maar dat betekent niet dat je daar iedere seconde van de dag mee bezig moet zijn. En dat gebeurt wel als je jezelf ondertussen allerlei onhaalbare doelen oplegt, als gevolg daarvan faalt, schuldgevoelens ervaart en alles maar voor je uit blijft schuiven omdat al je energie is opgegaan aan precies die rotgevoelens en -gedachten.
Het kan al helpen om bij alles wat je voor je uit schuift of helemaal niet doet, jezelf af te vragen waaróm dat zo is. Als voorbeeld neem ik de sportschool. Heb je besloten dat je toch maar niet gaat sporten vandaag, ook al had je het je wel voorgenomen? Bedenk dan wat de reden is waarom je niet gaat. Is dat zelfzorg of vermijding?
Drie voorbeelden van afblazen uit zelfzorg zouden kunnen zijn dat:
- je een erg drukke dag hebt gehad op je werk die geresulteerd heeft in een serieuze, bonkende hoofdpijn;
- je onverwacht al uren hebt gewandeld omdat een vriendin je op het laatste moment belde of je zin had om mee te gaan naar het bos met haar en haar hond, of;
- een dierbare plots met iets redelijk ernstigs in ’t ziekenhuis is beland en je hem of haar heel graag wilt bezoeken.
Onder vermijding kun je onder andere verstaan dat:
- je inderdaad een lichtelijke hoofdpijn hebt, maar je stiekem ook wel weet dat je het alleen maar als excuus gebruikt omdat je eigenlijk geen zin hebt;
- je favoriete sport-outfit nog in de was is van de vorige keer en je van je andere outfit onzeker wordt en het gevoel hebt dat iedereen afkeurend naar je gaat kijken, of;
- je de ingrediënten voor je favoriete after-fitness-meal bent vergeten in te kopen en dus “niet kunt gaan”.
Samenvattend kun je stellen dat de voorbeelden genoemd onder zelfzorg te categoriseren zijn als daadwerkelijke argumenten en de voorbeelden onder vermijding zijn slechts smoesjes vanwege gedachten of rotgevoelens die leiden tot uitstelgedrag. Weet je diep van binnen dat dat sporten jou uiteindelijk alleen maar beter laat voelen als je eenmaal bezig bent? Schuif dan je smoesjes aan de kant en ga er gewoon voor. Is het zelfzorg? Sorry sportschool, tot de volgende keer!
Maak eens een positieve balans!
Wat kan nu in het algemeen helpen om je die levensenergie weer terug te geven? Om het grotere geheel te durven zien en tegelijkertijd kleine “gedoseerde” doelen na te streven en bij jezelf te blijven? Zelf vind ik het erg nuttig om in de avond voor mezelf op een rijtje te zetten wat ik die dag heb gedaan wat wél goed, fijn of positief was. Hoe langer je de lijst maakt, des te beter ga je je voelen over jezelf. Met als resultaat dat je opgewekter bent en daadwerkelijk de volgende dag vol goede moed maar vooral met een glimlach begint. En geloof me, die lijst kun je echt heel lang maken als je een beetje creatief bent. Naarmate je het vaker doet, wordt het trouwens ook steeds gemakkelijker. Zal ik je een beetje op weg helpen? Hieronder een lijstje met voorbeelden, uit mijn eigen leven gegrepen:
Vandaag…
- … heb ik gezellig samen met mijn man ontbeten
- … waren mijn poezen erg knuffelbaar
- … is na twee maanden eindelijk onze vuilcontainer geleegd (want ze komen nog maar 1x in de 4 weken en de vorige keer waren we ‘m vergeten…)
- … is het droog gebleven toen we een wandeling maakten
- … zat er een tamme en fotogenieke vlinder op mijn hand (zie blogfoto!)
- … heb ik in de tuin een praatje gemaakt met de buurvrouw
- … was mijn favoriete drankje in de aanbieding
- … zat ik lekker in mijn flow op mijn werk
- … kwam de nieuwe editie van mijn favoriete tijdschrift Linda (hoe toevallig ;-)) uit
- … voelde ik tijdens mijn ontspanmoment dat ik eigenlijk geen honger had, maar dorst, waardoor ik een goede keuze maakte voor mijn lichaam
- … kocht ik tickets voor een concert
- … stond ik even stil bij hoe gelukkig ik ben met mijn huisje/boompje/beestje leventje
- … werd ik opgewekt wakker en heb dat gevoel weten vast te houden
— Waar werd jij blij van vandaag? Deel het hier en inspireer ons (wat je dan meteen op je lijstje kunt zetten als iets positiefs wat je vandaag hebt gedaan)! —
