Als je jong bent, ben je vaak erg beïnvloedbaar en pas je je sneller aan wanneer je verliefd bent. Naarmate je ouder wordt, leer je jezelf steeds beter kennen en merk je welke zaken écht belangrijk voor je zijn. Je zult je veel minder vaak schikken naar de ander. Zeker op wezenlijke punten in jullie relatie. Sommige van die punten komen natuurlijk ook pas echt ter sprake als je volwassen bent. Zoals het wel of niet proberen samen een kindje te krijgen, bijvoorbeeld.
Een flinke onzekerheid of andere aspecten van je persoonlijkheid kunnen er echter ook op oudere leeftijd nog voor zorgen dat je je te veel aanpast aan een ander. Soms gooi je je eigen normen en waarden te gemakkelijk overboord. Dit om conflicten te vermijden en/of om de relatie in stand te houden.
Wanneer is het teveel?
Wanneer het aanpassen precies overgaat in TE veel aanpassen is natuurlijk subjectief. Bewust of onbewust weet je dat echter zelf ook wel als je je van binnen vaak onrustig, ambivalent of zelfs gevangen voelt. Zelf heb ik het ook meegemaakt in een eerdere relatie en dat heeft aardig wat impact gehad.
Gelukkig heb ik inmiddels wel mijn eigen individualiteit hervonden en leid ik nu een leven dat voor mij veel vrijer voelt. Dat gun ik iedereen!
Verder lezen?
Heb jij weleens twijfels of knagende onderbuikgevoelens in je relatie? Of heb je het eerder meegemaakt? Lees dan gauw verder!
(NB: in onderstaande tekst spreek ik voornamelijk vrouwen aan. Hiermee wil ik echter niet impliceren dat een omgekeerde ‘machtsverhouding’ niet mogelijk is! Overal waar ‘vrouw’ staat, kun je net zo goed ‘man’ lezen, en andersom.)
Meningsverschillen over manier van leven en/of over de toekomst
Een onschuldige vorm van aanpassing gaat vaak over de manier waarop je je dagelijks leven indeelt. Of over de toekomst van jullie gezamenlijke leven. Met onschuldig bedoel ik hier dat één van de twee een (sterke) voorkeur heeft en geen moeite heeft om zijn of haar individualiteit tot uiting te laten komen. Terwijl de ander wat minder assertief is en hierdoor ongewild (en vaak door de ander ongemerkt) tot een aanpassing komt.
Dit kan bijvoorbeeld gaan over de vorm van de relatie, hoe jullie met je geld omgaan, of jullie wel of geen kinderwens hebben, enzovoort.
Verschillende soorten partnerrelaties
Jij en je partner zouden het oneens kunnen zijn over het type relatie. Als jouw partner bijvoorbeeld een lat-relatie prefereert en jij wilt juist het huisje-boompje-beestje-verhaal, dan is het maar de vraag of één van jullie zich daarin kan en wil aanpassen.
Hoe verder de soorten relaties uit elkaar liggen, des te groter de kans dat het uiteindelijk niet gaat werken. In sommige dingen kun je je redelijk gemakkelijk aanpassen (bijvoorbeeld wel of niet trouwen). Dan merk je dat het toch gewoon oké is voor je. Omdat je andere dingen belangrijker vindt in de relatie en jullie die wel samen delen.
In andere gevallen pas je je misschien aan (bijvoorbeeld naar een open relatie), maar wordt het een steeds grotere last die je uiteindelijk niet meer kunt dragen. Dan wordt ’t tijd om toch met je vuist op tafel te slaan en zal één van jullie een lastige keuze moeten maken.
Wel of geen kinderen?
Als één van jullie wel een gezin wil stichten en de ander niet, dan is dat ook zeker iets waarbij je naar jezelf moet luisteren en een zorgvuldige afweging moet maken. Bij elkaar blijven en je aan de ander aanpassen kan op korte termijn best mogelijk lijken, maar de kans bestaat dat één van jullie later spijt gaat krijgen als het te laat is. Je zult dus voor jezelf moeten inschatten of die kans in jouw geval aanzienlijk aanwezig is.
Nog lastiger is het wanneer het zwanger raken geen keuze blijkt te zijn. Als je ongepland zwanger raakt terwijl je het beide eigenlijk niet wilde, of als zwanger raken juist niet lukt terwijl jullie er wel samen voor wilden gaan.
Mijn persoonlijke mening is dat je in zo’n geval allebei evenredige verantwoordelijkheid draagt voor zowel ongepland zwanger raken alsook wanneer zwanger raken onmogelijk lijkt (aan wie van de twee het dan ook mag liggen). Je hebt hier immers beide niet voor gekozen en als de liefde sterk genoeg is, vind je samen hopelijk een oplossing.
Compromissen sluiten of keuzes maken
Alleen jij zelf kunt bepalen welke factoren voor jou van doorslaggevend belang zijn voor een relatie die kan slagen. Heb je twijfels over de dingen die jij in je relatie accepteert, maar die jou soms onduidelijke of ongewenste gevoelens geven? Praat er dan over met je partner. Als hij herhaaldelijk niet open staat voor een gesprek, dan weet je sowieso al zeker dat jouw stem te weinig wordt gewaardeerd en gerespecteerd. In dat geval is een keuze nog steeds vreselijk lastig en pijnlijk, maar wellicht snel gemaakt.
Is er wel communicatie maar worden jullie het niet eens? Ook dan is de keuze aan jou. Luister naar je intuïtie.
Extra moed nodig?
Vind je het moeilijk om het gesprek aan te gaan of om er überhaupt achter te komen wat je nou eigenlijk écht wilt? Aarzel dan niet om een counselor in te schakelen die jou kan begeleiden in dit proces. Counseling is in dit geval uitermate geschikt. Het is namelijk non-directief. Dit houdt in dat de counselor jou onpartijdig aanstuurt in het zoeken naar jouw eigen stem. Je hoeft dan ook niet bang te zijn dat zo’n counselor jou in een bepaalde richting drijft. Hij helpt jou slechts in het leren luisteren naar je eigen innerlijke stem en ondersteunt je in het proces dat je daarvoor in wilt gaan.
Nog gemakkelijker is het natuurlijk om een vriend of familielid in vertrouwen te nemen, als de situatie zich daarvoor leent.
Geestelijke en/of lichamelijke mishandeling
In extreme gevallen zit je gevangen in een relatie waarin je slachtoffer bent van geestelijke en/of lichamelijke mishandeling. Dit is uiteraard de minder onschuldige vorm van aanpassing, in die zin dat je partner daadwerkelijk iets doet wat heel erg verkeerd is.
Je blijft toch zeker niet bij hem!?
We roepen allemaal heel snel dat wij het wel zouden weten, als we als vrouw door onze partner op enigerlei mishandeld zouden worden. Zo simpel is het in werkelijkheid echter niet. Bovendien is het bij geestelijke mishandeling niet eens altijd even duidelijk dat er gedrag plaats vindt dat niet door de beugel kan. Denk maar eens aan een manipulatieve partner die jou maar al te vaak duidelijk maakt dat hij zonder jou niet verder wil leven (een verpakte dreiging tot zelfmoord). Dat kan jou heel sterk het gevoel geven dat je geen keuze meer hebt en indirect verantwoordelijk bent voor zijn welzijn.
Misbruik van persoonlijkheidskenmerken
Er zijn mannen die misbruik maken van vrouwen die vanuit het verleden bepaalde patronen hebben ontwikkeld die hen ontvankelijk maakt voor dit soort mishandeling. Dat zijn bijvoorbeeld de volgende patronen:
- sterke afhankelijkheid van een ander
- zelfopoffering om voor een ander te willen zorgen
- verslaving aan de adrenaline die bij een ‘turbulente relatie’ vrij blijft komen
- geen eigenwaarde hebben
Vrouwen in deze situaties zullen bijvoorbeeld meegaan in zaken waar ze eigenlijk niet achter staan. Dit alles kan uiteenlopen van fysiek geweld en/of een ongewenste seksuele omgang tot verbale mishandeling en/of psychische manipulatie (en van alles er tussenin).
(Bezoek de website van Slachtofferwijzer voor meer informatie.)
Overlap
Deze vormen van mishandeling zullen uiteraard ook doorwerken op de eerder genoemde belangrijke levensbeslissingen. De druk om je aan te passen is hiermee immers alleen nog maar groter geworden. Bovendien zul je misschien minder snel voor kinderen kiezen als je geen weg uit de relatie ziet, maar ook niet wilt dat jouw kinderen in een dergelijke omgeving opgroeien.
Vier stemmetjes waar je in elk geval NOOIT naar moet luisteren
We hebben vrijwel allemaal regelmatig zo’n innerlijke stem die ons doet twijfelen aan onszelf. (In het geval van geestelijke mishandeling is het waarschijnlijk zelfs (ook) de stem van je partner die je hiermee manipuleert om bij je te blijven.)
“Wat zullen mijn ouders, familieleden, vrienden, collega’s, buren (enzovoort) van me vinden als ik hem verlaat?”
Dit kan een hele krachtige stem zijn. Besef echter dat alleen de meningen van degenen die een positieve toegevoegde waarde leveren aan jouw hart en ziel ertoe doen. Die betreffende mensen zullen altijd het beste met jou voor hebben. Zij willen slechts dat jij gelukkig bent en als je daarvoor deze beslissing moet nemen, dan is dat jouw goed recht.
“Ik kan het niet alleen.”
a) Je kunt meer dan je denkt.
b) Je bent nooit alleen. De mensen die jou lief hebben, willen jou steunen. En zelfs al sta je er wat dat betreft (daadwerkelijk of gevoelsmatig) alleen voor, kun je ook op andere plekken terecht voor hulp en advies.
“Híj kan het niet alleen.”
Jij bent niet verantwoordelijk voor zijn geluk. Net zoals dat alleen jij verantwoordelijk bent voor jouw eigen toekomst, geldt dat voor hem ook.
“Iets beters dan dit vind ik nooit meer, ik ben immers niet leuk/waardevol/interessant/intelligent/mooi/… genoeg.”
Niemand verdient ’t om (bewust of onbewust) onderdrukt te worden. Ook jij niet! Je eigen keuzes maken en je eigen leven leiden zijn veel belangrijker dan samen zijn met iemand die van jou afpakt wat jou uniek maakt.
— Herken je het gevoel dat je je te veel aanpast, door je eigen persoonlijkheid en/of misschien wel door druk die je partner jou oplegt? Druk deze gevoelens niet weg. Hoe eerder je de gevoelens en gedachten een plaats laat hebben, des te eerder kun je voor jezelf gaan kiezen en je eigen leven terug eisen! —
