De gemiddelde mens komt in zijn leven minstens tienduizenden andere mensen tegen. Een groot deel daarvan loop je één of meerdere malen voorbij zonder er ooit een woord mee te wisselen. Met een ander deel heb je een (relatief) kortdurende interactie, van een hallo aan een kassa tot een aantal uren samen een training of workshop volgen voor werk of hobby.
Soms heb je een dusdanige klik met iemand, dat je besluit om steeds vaker contact met elkaar te hebben. Of je spendeert zoveel tijd met elkaar, bijvoorbeeld op school of je werk, dat er uiteindelijk een vriendschap uit groeit.
Mijn persoonlijke vragen over vriendschap
Ik heb aardig wat mensen in mijn leven (gehad) die ik als vriend of vriendin beschouw(de). Over de jaren heen heb ik regelmatig gefilosofeerd over vriendschap. Wanneer is iemand een vriend? Is vriendschap eeuwig en is iemand die geen vriend meer is, dan ook automatisch nooit een (goede) vriend geweest?
Op deze én andere vragen ga ik in deze blog dieper in.
Hoe ontstaat vriendschap? De belangrijkste ingrediënten
Wanneer je iemand een kennis of vriend noemt, is subjectief. De één is extreem selectief en weer een ander kan jou al na één dag intensief contact als vriend(in) betitelen. Met de komst van social media is die grens wat meer vervaagd. Iedereen die we op Facebook toevoegen wordt automatisch tot vriend gebombardeerd. Of we dat nou willen of niet.
In de Van Dale wordt een vriend beschreven als “persoon waarmee je door gevoelens van genegenheid bent verbonden”. Sympathie en liefdevolle gevoelens voor elkaar horen daarmee onlosmakelijk bij vriendschap. Maar voor het ontstaan en het behouden van die sympathie en liefdevolle gevoelens, is wel een en ander nodig.
Na jaren en jaren geworsteld te hebben met het fenomeen vriendschap, heb ik nu een lijstje kunnen maken van de belangrijkste ingrediënten ervan. Deze ingrediënten heb ik op een hiërarchische manier beschreven, om ook te laten zien hoe vriendschap ontstaat.
Tenminste één gezamenlijke interesse of verbindende ervaring
Aan de basis van elke vriendschap ligt ten minste één gezamenlijke interesse of ervaring. Zo’n interesse kan van alles omvatten; van kikkervisjes vangen tot Japans koken tot autoshows bezoeken. Vriendschap die gebaseerd is op een verbindende ervaring, kan bijvoorbeeld ontstaan als je met elkaar in gesprek raakt en blijkt dat je beiden een gelijksoortige ingrijpende gebeurtenis hebt meegemaakt.
Als je geen enkele gezamenlijke interesse of verbindende ervaring deelt, zul je al snel uitgepraat zijn en allebei geen behoefte voelen om het contact verder uit te breiden.
De cirkel van kwetsbaarheid en vertrouwen
Pas vanaf het moment dat je kwetsbaarheid gaat vertonen, kun je er echt daadwerkelijk voor jezelf achter komen of iemand te vertrouwen is. Naarmate dat vertrouwen groeit, zul je je steeds kwetsbaarder durven opstellen en zo gaat het cirkeltje door. Als jouw vertrouwen gewaardeerd, gerespecteerd en beantwoord wordt, zul je steeds meer leren dat je 100% jezelf kunt zijn bij de ander en dat jullie geheimen veilig zijn bij elkaar.
Grenzeloos jezelf durven zijn
Vriendschap stelt niets voor als je je anders voordoet dan je bent en altijd aan de ander aanpast. Uit bijvoorbeeld onzekerheid willen we nogal eens een kameleon zijn, maar daar maak je geen échte vrienden mee, alleen oppervlakkige. Meningsverschillen horen bij het leven en maken jou juist een volwaardige en interessante gesprekspartner. Als je kritisch durft te zijn naar elkaar, zorg je ervoor dat je elkaar uitdaagt het beste uit je zelf te halen en na te gaan denken over wat er allemaal belangrijk is in het leven.
Wederzijdse affectie, interesse, waardering en respect
Net zoals dat je kritisch naar elkaar mag zijn, is het op ditzelfde punt uiteraard absoluut belangrijk dat je elkaars anders-zijn waardeert en respecteert. Regelmatig zul je het er in een vriendschap dan ook samen over eens zijn dat je het oneens bent met elkaar. Of zoals ze in ’t Engels kort maar krachtig zeggen: let’s agree to disagree.
Ondanks onderlinge verschillen en imperfecties voel je genegenheid voor elkaar en waardeer je elkaars bestaan, elkaars mening en elkaars aanwezigheid. Je toont interesse in elkaar en luistert.
Er zijn, zelfs als je er niet bent
We zijn allemaal bezige bijtjes en het is dan ook niet altijd mogelijk je vrienden zo vaak te zien als dat je zou willen. Soms zie je bepaalde vrienden maandenlang niet, door bijvoorbeeld drukte en/of simpelweg doordat jullie niet bij elkaar in de buurt wonen. Dat is ontzettend jammer, maar het hoeft geen belemmering te vormen voor de vriendschap die je voor elkaar voelt. Weten dat je die ander altijd kunt bellen en dat die ander regelmatig met warme gevoelens aan je denkt, dát is ware vriendschap.
Af en toe een kaartje of een berichtje om te laten weten dat je aan elkaar denkt is natuurlijk helemaal attent in zulke gevallen!
Instandhouding en verdieping van vriendschap
Iedereen verandert met de jaren, dat is onvermijdelijk. In vriendschappen is het fijn als je met elkaar meebeweegt. Dat hoeft niet per se te betekenen dat je dezelfde ervaringen hebt; wel is het handig als je je ervaringen met elkaar déélt en erover communiceert. Zo heb je de grootste kans dat jouw vriendschap, ook door allerlei levensfasen heen, in stand blijft en zelfs verder kan verdiepen.
Uitdagingen
De overgang van de ene naar de andere levensfase kan een uitdaging vormen voor alle vriendschappen, vooral als de één daarin sneller beweegt dan de ander (of juist een totaal andere kant op). Ga jij studeren en gaat de ander juist werken of een eigen bedrijf starten? Ga jij samenwonen, trouwen en een gezin stichten terwijl de ander in haar eentje de wereld gaat ontdekken? In deze en vergelijkbare gevallen is het belangrijk dat je elkaar tot op zekere hoogte betrekt bij de interne processen die je doormaakt. Gun elkaar de ruimte, maar blijf wel communiceren en leef met elkaar mee. Zo voorkom je dat je na een tijdje ineens te ver uit elkaar bent gegroeid en de verbondenheid, die je ooit samen hebt opgebouwd, verdwenen is.
Verwachtingen
In vriendschap is het heel belangrijk dat je dezelfde verwachtingen hebt en deze ook uitspreekt waar nodig. Bij levensveranderingen zoals de hierboven genoemde wijzigt de beschikbare tijd en aandacht die je voor elkaar hebt, maar ook gedurende het leven sluipen er veranderingen in die misschien minder goed aansluiten bij de verwachting die de ander van de vriendschap heeft. Soms zal blijken dat één van jullie of jullie beiden een concessie moeten doen om elkaar tegemoet te komen. Frustratie die is ontstaan als de verwachtingen tijdelijk niet matchen, kan door zoiets simpels weer verdwijnen.
Ruzie? Zet je trots opzij
In de beste relaties komt het voor; ruzie. Als jullie beiden koppig zijn, kan dit leiden tot een definitieve breuk, zelfs als jullie beiden diep van binnen eigenlijk niet zonder elkaar kunnen of willen. Dat zou extreem zonde zijn. Eén van jullie zal dan toch echt de eerste stap moeten zetten. Zelfs als de fout voor jouw gevoel niet bij jou zelf ligt. Door de eerste stap te zetten, open je de deur tot communicatie en kun je weer gaan putten uit dat stukje vertrouwen, waardering en respect dat jullie voor elkaar hebben opgebouwd.
Beëindiging van een vriendschap
Het gros van alle vriendschappen die je in je leven hebt is kortstondig en eindig. Dat is jammer, maar onthoud: waar één deur dicht gaat, gaat er een andere open. Laat die vorige, afgesloten ruimte een museum zijn vol mooie herinneringen waarin jullie met elkaar hebben gelachen, elkaar hebben gesteund en samen een deel van jullie leven hebben beleefd. Dat neemt niemand jullie af. Doe dat dus zelf ook niet in gedachten, door een bom in die ruimte te laten ontploffen en alles wat toen waardevol was te vernietigen.
Maak liever gebruik van wat je van deze vorige vriendschap hebt geleerd en pas dit toe op je toekomstige vriendschappelijke relaties.
Afscheid nemen: persoonlijk, duidelijk en met respect
Met hetzelfde respect dat jullie tijdens jullie vriendschap voor elkaar hebben opgebouwd, beëindig je jullie relatie ook. Dat staat voorop. In het gunstigste geval hebben jullie over de reden van deze definitieve breuk al eerder gecommuniceerd en hebben jullie geprobeerd elkaar tegemoet te komen, maar is dat niet gelukt. Zo komt de breuk als het goed is niet als donderslag bij heldere hemel voor de ander.
Dat kan overigens toch alsnog het geval zijn. Misschien heeft die ander hard haar best gedaan te werken aan haar stuk in de compromis die jullie eerder hebben gesloten en is ze in de veronderstelling dat het allemaal weer de goede kant op ging.
Hoe de ander ook reageert, zorg dat je rustig en duidelijk bent. Respecteer de gevoelens van de ander, maar blijf er niet in hangen of ga er niet in mee. Je keuze is gemaakt, dat zullen jullie beiden moeten accepteren.
Zorg in elk geval dat je persoonlijk, ofwel face to face, afscheid neemt. Dat is wel zo fair.
Hoe doe je ’t in elk geval niet?
Zijn jullie uit elkaar gegroeid of ben je op een botte manier gekwetst? Wat er ook gebeurd is, ga niet met modder gooien, zéker niet in ’t openbaar. Houd de eer aan jezelf en laat de ander in z’n waarde, ongeacht hoe waardeloos je die persoon misschien op dat moment ook vindt. Buitenstaanders vinden hoe dan ook dat het meer over jou zegt dan over de ander, als je ongeremd gaat lopen roddelen of pesten.
Was de vriendschap een illusie?
Als je voormalige vriendin je ernstig gekwetst heeft, zou je je kunnen afvragen of de hele vriendschap al die tijd waardeloos is geweest. Dat zul je in dat geval eerder doen, dan wanneer jullie ‘gewoon’ uit elkaar gegroeid zijn.
Toch kun je beter ervan uit gaan dat ook in dit geval de mens veranderlijk is. Wat jullie ooit deelden was gebaseerd op de verbinding van twee mensen waarvan er één of beide nu niet meer in dezelfde hoedanigheid bestaan. Nu passen jullie dus simpelweg niet meer bij elkaar, terwijl jullie dat ooit wel deden.
Tijd voor actie?
Lig jij weleens wakker met vragen over de mensen die in je leven zijn en in hoeverre je ze oprecht tot je vrienden kunt rekenen? Dat is een teken dat het tijd is voor actie. Over vriendschappen die wederkerig, gezond en fijn zijn zul je immers niet nadenken en dat kun je ook beter niet doen. Van over-analyseren is namelijk nog nooit iemand beter geworden.
Het is niet de bedoeling dat je je vrienden op al hun imperfecties aanspreekt, dat zou je andersom ook niet prettig vinden en het is nergens voor nodig. Maar wanneer je merkt dat het jullie vriendschapsrelatie in de weg staat, is het verstandig om te bedenken of er iets is wat je kunt doen om de situatie te veranderen.
Als je wezenlijke, voor jullie vriendschap relevante zaken achterhoudt, beschadig je het vertrouwen; één van de belangrijkste basisingrediënten van ware vriendschap. Het minste wat je dus zult moeten doen is erover communiceren. Bedenk van tevoren wat de voor jou gewenste uitkomst is en geef dat aan tijdens het gesprek. Direct tot een oplossing komen is niet per se nodig; de ander zal er wellicht over willen nadenken en dat is logisch. Spreek af wanneer jullie het er weer over hebben, zodat ’t niet in de lucht blijft hangen, want dan zal ’t altijd tussen jullie in blijven staan als een soort elephant in the room.
— Heb jij ervaring met het beëindigen van een vriendschap, door jouzelf of juist door de ander? Deel je ervaring en/of tips in de reacties hieronder of op de Facebook pagina van Imperfectief! —
mooi geschreven lieverd
Met hetzelfde respect dat jullie tijdens jullie vriendschap voor elkaar hebben opgebouwd, beëindig je jullie relatie ook
maar wat als je erachter komt dat diegene respectloos is geweest tijdens de “vriendschap” dan neem krijgt ze indd t zelfde respect terug die zij mij heeft gegeven. Geen dus! zo denk ik er dan over ma voor de rest heel mooi geschreven en ook zeker weten waar
dikke knuf <3
Dankjewel lieve Wendy! <3
In het geval waar jij het over hebt was de vriendschap al over zodra zij zich zo begon te gedragen. En heeft zij zich dus niet aan de 'regels' van het respectvol beëindigen van de vriendschap gehouden. Jammer dat het soms zo moet gaan hè!
xxx
Ik mis een stukje badminton :-p/:-x. Voor de rest: spijker op zijn kop!
Hahaha inderdaad! Lang geleden alweer, fijn dat we nog steeds vriendinnen zijn! xxx
Ik heb ooit een vriendschap beëindigd omdat ik voelde dat het niet meer juist zat. Opeens werd ik door de ander van de ene op de andere dag opzij gezet omdat ze een vriend had. Ze zei steeds dat ze mij nooit zou laten vallen voor een lief, maar dat deed ze wel. Toen ik er haar over aansprak beweerde ze dat het allemaal zo niet in elkaar zat. Ik was het toen echt beu en heb gezegd, het is ofwel hij of ik. Maar ik heb uiteindelijk wel de knoop doorgehakt en gezegd dat ik er geen zin meer in had. Ik ben niet jaloers omdat iemand een vriend heeft, maar vriendinnen blijven elkaar toch trouw denk ik dan?
Wat rot voor je Evelyne! Dat is absoluut niet zoals het hoort en heel pijnlijk.
Nieuwe relaties kunnen een mens behoorlijk veranderen en mogelijk heeft de invloed van haar vriend ook een rol gespeeld. Wellicht was ze erg onzeker en hij juist heel bezitterig? (Hierover heb ik toevallig vorige week ook een blog geschreven: “Je aanpassen in een relatie: hoe ver ga jij?”) En zo zijn er tal van mogelijkheden die geleid kunnen hebben tot haar plotselinge omslag. Het is niet goed te praten, maar wellicht helpt het je om het een plaats te geven. Zij veranderde en jij bleef dezelfde, waardoor jullie (of jullie verwachtingen van elkaar) niet meer matchten. Zonde!!
Is dit lang geleden? Heeft ze ooit nog geprobeerd excuses te maken voor haar gedrag en is ze nog samen met die vriend?
Heel mooi en uitgebreid beschreven. Helaas is het soms nog zo, dat mensen geen contact meer hebben, zonder dat er iets voorgevallen is. Of in elk geval zonder dat 1 of beiden partijen zich bewust zijn van de daadwerkelijke reden. Terwijl er een jarenlange hechte band was. Hoe zou je zoiets dan oplossen. Iemand in het ongewisse laten, niet wetende wat hij of zij diegene heeft aangedaan, dat is ook niet fair. Helaas gebeurt dat nog te vaak. Mensen maken soms ruzie om de meest kleine dingen, en als ze dan later weer bij elkaar komen, weten ze vaak niet eens meer waar het over ging. Zonde van al die jaren geen contact.
Hallo Louisanne,
Dankjewel voor je reactie. Klopt, dat is heel naar en helaas ook herkenbaar. Zowel in vriendschappen alsook met familie zelfs. Uit het niets een goed contact verbreken of zelfs ineens nare dingen gaan doen en zeggen. In zulke extreme gevallen vermoed ik dat er meer aan de hand is met die persoon. Maar dat zullen we nooit weten ben ik bang. Soms veranderen mensen ineens radicaal. Dan moet je het niet bij jezelf gaan zoeken, want dat heeft geen zin, zolang de ander niet met je communiceert.
Groet,
Linda