Eerder deze week was ik aanwezig bij een lezing over erfrecht en het levenstestament. Ik heb er veel interessante informatie gekregen en van alles gehoord wat helemaal nieuw was voor mij. Zo wist ik bijvoorbeeld niet dat er tegenwoordig ook zoiets is als een levenstestament. In 2010 is dit in het leven geroepen op verzoek van ouderenorganisaties en rechters, omdat zij regelmatig tegen problemen aanliepen die met zo’n levenstestament grotendeels kunnen worden voorkomen.
Voor mezelf heb ik besloten dat ik het een heel nuttig document vind, ondanks de kosten die aan een notariële akte (dus ook deze) verbonden zijn. Want hoe jong je ook bent, je leven kan in een fractie van een seconde anders zijn.
Lees je even mee?
Testament en levenstestament: wat is het verschil?
Het testament
In een testament leg je vast wat er met je nalatenschap moet gebeuren na je overlijden. Veel zaken zijn al wettelijk geregeld, dus in een testament regel je vooral als je iets anders wilt dan de standaard regelingen. Zo kun je onder andere bepalen of je een deel van je erfenis wilt nalaten aan bijvoorbeeld een goed doel. Wat daarna overblijft, wordt dan verdeeld onder de wettelijke erfgenamen.
Het levenstestament
De term levenstestament zegt ’t eigenlijk al; hierin staan zaken die van belang zijn als je nog leeft, maar door ziekte of andere omstandigheden wilsonbekwaam bent geworden.
In het levenstestament kun je over de volgende drie zaken je wensen laten opnemen:
- zakelijke volmacht: wie regelt je dagelijkse financiën, belastingzaken, schenkingen bij leven, enzovoort?
- medische volmacht: wie is contactpersoon omtrent jouw medische zaken en mag derhalve beslissingen nemen omtrent jouw gezondheid, eventuele behandelingen en zelfs euthanasie?
- persoonlijke volmacht: wie behandelt overige zaken, zoals bijvoorbeeld het beheer van je social media profielen?
De volmachten die je je vertrouwenspersoon hebt toevertrouwd, gaan pas in vanaf het moment dat een arts via een medische verklaring vaststelt dat je inderdaad wilsonbekwaam bent verklaard. Alleen partners vormen hierin een uitzondering; zij kunnen de volmachten onderling al direct laten ingaan vanaf het moment dat het levenstestament is opgesteld.
Naast het vastleggen van deze volmachten, kun je in het levenstestament ook al je wensen specificeren. Je geeft je vertrouwenspersoon dus niet per se de volledige regie; waar je zelf over hebt nagedacht en wat je daarin belangrijk vindt, leg je al vast en daar moet de vertrouwenspersoon zich dan ook aan houden.
Wilsonbekwaamheid is niet leeftijdsgebonden!
Wellicht denk je als je dit leest: waar maakt ze zich druk om met haar 33 lentes jong? Dat mag iedereen natuurlijk voor zichzelf bepalen. De één stelt dit soort zaken zo lang mogelijk uit, omdat ‘ie nog lang niet wil denken aan wat er kán gebeuren en gewoon zo onbezorgd mogelijk wil leven. Dat is begrijpelijk.
Voorbereid om drie redenen
Zelf ben ik liever voorbereid als het om zulke wezenlijke dingen gaat. En wel om de volgende redenen:
- Of je nou 15, 35, 55 of 75 bent, je weet nooit wat er kan gebeuren. Een ziekte of ongeval kan er zomaar voor zorgen dat je in één klap niets meer zelf kunt. Waarom zou je dan wachten tot het misschien wel te laat is, als je het nu alvast kan regelen?
- Stel dat ik wilsonbekwaam word en mijn man besluit na een tijdje dat het huis waarin we wonen voor hem te groot is geworden? Of misschien moet ik wel naar een kliniek in een andere stad en wil hij dichterbij me komen wonen? Dat gaat niet zonder volmacht, want een huis verkoop je samen en zonder mijn handtekening is dat dus niet mogelijk.
- Ik heb een uitgesproken mening over bepaalde zaken die tegen het einde van mijn leven beslist zouden kunnen worden, zoals over het donorschap en leven als kasplantje. Hierover zou ik natuurlijk gewoon kunnen communiceren met mijn naasten (en dat doe ik ook), maar door het allemaal officieel op papier te laten zetten, kan er nooit verwarring bij of onenigheid tussen hen ontstaan.
- Het meest vreselijke wat ik me kan bedenken is dat ik voor één van mijn naasten allerlei ingewikkelde, levensbepalende beslissingen zou moeten gaan nemen, zonder dat ik precies weet wat hij of zij gewild zou hebben. Dan zou ik wellicht de rest van mijn leven met een knagend gevoel van onzekerheid blijven zitten. Heb ik wel juist gehandeld? Om mijn naasten niet met dit gevoel op te zadelen, laat ik ’t liever gewoon vastleggen.
Om al deze redenen vind ik het levenstestament eigenlijk zelfs nog veel belangrijker dan het reguliere testament. Geld is immers maar gewoon geld (en daar zwem ik sowieso niet in, haha).
— Heb jij een levenstestament of overweeg je om er een te laten opstellen? Waarom wel of niet? Ik ben erg benieuwd naar je reactie! —
